یک سند هویتی سندی است که به منظور شناسایی یک شخص خاص و یا تایید او و یا جنبه‌هایی از آن شخص از قبیل اسم، سن، آدرس و شماره شناسایی و غیره مورد استفاده قرار می­گیرد. در حالی که برخی کشورها کارت شناسایی رسمی صادر می کنند، کشورهایی هم هستند که از اسناد غیر رسمی جهت تایید هویت افراد بهره می گیرند  انواع مختلفی از اسناد هویتی وجود دارد؛ از قبیل پاسپورت، کارت شناسایی ملی، کارت اقامت، گواهی تولد و گواهی فوت، گواهینامه رانندگی و کارت شناسایی نظامیان. عکس پرسنلی موجود بر روی اسناد هویتی نیز به منظور پیوند دادن یک سند به یک فرد خاص استفاده می­شود.

بنیان تقلب در اسناد هویتی بر ایجاد هویت‌های جعلی استوار است که اغلب از طریق ادغام اطلاعات واقعی با اطلاعات ساختگی ساخته می شوند. به عنوان مثال شخص جاعل می تواند شماره تامین اجتماعی یک فرد را با اسم فرد دوم و آدرس فردی دیگر ترکیب کرده و یک سند هویتی جدید تولید کند.  شخص مذکور سپس می تواند از این سند جعلی برای دریافت اعتبار مالی یا خرید‌های بزرگ و یا برای انجام فعالیت‌های مختلف دیگر که نیازمند ارائه پیشینه مالی است استفاده کند.

به دلیل پیشرفت و توسعه رایانه‌ها  چاپگرها و اسکنرها  و نیز قیمت نسبتا پایین آنها، جعل اسناد هویتی به یک مشکل بزرگ در عصر حاضر تبدیل شده است؛ به طوری که هم اکنون اسناد هویتی جعلی به طور گسترده در سطح جهان استفاده می­شوند؛ از جمله در مهاجرت‌های غیر قانونی، قاچاق دارو و مواد مخدر، قاچاق انسان و حمله‌های تروریستی. محققان تخمین زده اند که  یک رشد 40 درصدی در تعداد اسناد هویتی مکرر بین سال‌های 2018-2014 روی خواهد داد. پیش بینی شده که ضرر مالی ناشی از این قضیه از 5 میلیارد دلار به 8 میلیارد دلار در سال افزایش پیدا خواهد کرد. در این رابطه تعداد زیادی از پژوهشگران این موضوع را  مورد بحث قرار داده و برای حل و جلوگیری از آن روش‌های مختلفی را ارائه کرده اند.

روش‌های تشخیص جعل

(1)  نهان‌نگاری (واترمارکینگ) الکترونیکی: فرایندی است که در آن یک رشته از داده‌ها به منظور حفاظت از مالکیت یک شخص بر یک شی چند رسانه ای، در آن جاسازی می‌شود که می‌توان آن را در چند دسته طبقه بندی کرد. دسته اول نهان‌نگاری‌هایی هستند که مبتنی بر اشیائی چون متن، تصویر می‌باشند. دسته دوم که بر پایه درک افراد  است می‌تواند نهان‌نگاری قابل رویت و یا غیر قابل رویت باشد. و دسته سوم مبتنی بر مقاومت است؛ یعنی چگونه واترماک در مقابل اقدامات جاعلان مقاومت می‌کند. این نوع از نهان‌نگاری می‌تواند شکننده، نیمه شکننده و مقاوم باشد.

(2)  بیومتریکس (زیست سنجشی): شامل مشخصه‌های فیزیکی و رفتاری منحصر به فرد است که برای تایید هویت یک شخص استفاده می‌شوند. مشخصه فیزیکی شامل شکل اجزای خاصی از بدن از قبیل اثر انگشت، دی ان ای، چهره، دست، شبکیه چشم و بوی بدن است. مشخصه‌های رفتاری نیز رفتار و عادات شخصی از قبیل الگوی تایپ کردن، راه رفتن، صدا و ژست و حرکات بدن را شامل می شود.

(3)  استگانوگرافی (پنهان نگاری): که علم و هنر پنهان کردن اطلاعات به وسیله جاسازی پیام‌هایی در داخل متن، تصویر، صوت و ویدیو است. هدف پنهان نگاری، پنهان کردن یک پیام در یک شی می‌باشد.

پژوهش های مرتبط

• یک سیستم مبتنی بر اثر انگشت در مقاله [1] برای تشخیص اسناد جعلی پشنهاد شده که شامل  شناسه اثر انگشت، بازخوان، مجموعه داده و کارت شناسایی فیزیکی است. این سیستم ابتدا اثر انگشت را  از فرد دریافت کرده و سپس آن را با اثر انگشت ذخیره شده در تراشه موجود در سند هویتی تطبیق می‌دهد. با این حال همانگونه که نویسندگان مقاله ذکر کردند این سیستم مشکلاتی را در رابطه با اثر انگشت‌های مرطوب، خشک و خراشیده دارد.

• نویسندگان در مقاله [2] رویکردی را برای تشخیص جعل در پاسپورت‌های هلندی بررسی کرده اند که بنا به گفته آنها روشی کارآمد است. این رویکرد بر استفاده از بیومتریکس در تشخیص جعل تاکید می‌کند. با این حال سیستم  مذکور نیاز به روزآمدسازی مداوم دارد؛ زیرا حالت چهره چه در جوانان و چه در بزرگسالان ممکن است در طول زمان تغییر کند. علاوه بر این تعویض اثر انگشت دست راست با دست چپ و یا برعکس می‌تواند عملکرد سیستم را تحت تاثیر قرار دهد.

• در مقاله [3] یک رویکرد برای تشخیص فتوکپی­ های جعلی با استفاده از روش نهان‌نگاری ارائه شده است. این سیستم برای تشخیص جعل در اسناد هویتی یک کد منحصر به فرد شخصی در عکس جاسازی می‌کند به طوری که هیچ گونه تغییری در اثر اضافه شدن این کد در عکس ایجاد نمی‌شود. سیستم با مقایسه اطلاعات جاسازی شده با اطلاعات موجود بر روی سند هویتی، جعل را تشخیص می‌دهد. با این حال نهان‌نگاری الکترونیکی در پاره ­ای از موارد دارای نقاط ضعفی است از جمله: الف) اقداماتی که با هدف حذف کامل کد جاسازی شده صورت می‌گیرد ب) رمزنگاری که با هدف تغییر کد انجام می‌شود ج) حملات پروتکلی به منظور حمله به کل برنامه نهان‌نگاری .

مترجم: مهرداد شبان غازانی، دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات دانشگاه تبریز

منابع:

A. B. Hassan and Y. A. Fadlalla, "A survey on techniques of detecting identity documents forgery," 2017 Sudan Conference on Computer Science and Information Technology (SCCSIT), Elnihood, 2017, pp. 1-5.

[1] Yang, Chunlin. "Fingerprint biometrics for ID document verification." 2014 9th IEEE Conference on Industrial Electronics and Applications. IEEE, 2014.

[2] Schouten, Ben, and Bart Jacobs. "Biometrics and their use in epassports."Image and Vision Computing 27.3 (2009): 305-312.

[3] Perry, Burt, Scott Carr, and Phil Patterson. "Digital watermarks as a security feature for identity